Grote brandnetel

Kenmerken

Grote brandnetel (Urtica dioica) is een meerjarige, vaste plant met ronde, kruipende wortelstokken. De planten kunnen tot 2 m hoog worden. De stengel is vierkantig en evenals de bladeren bezet met brandharen. De gezaagde bladeren zijn eirond tot driehoekig langwerpig en lijken sterk op de bladeren van de dovenetels. Uit de brandharen komt histamine vrij en onze huid reageert daarop met een allergische reactie in de vorm van rood worden en jeuken.

De Grote brandnetel is een tweehuizige plantensoort, dat wil zeggen dat er afzonderlijke mannelijke en vrouwelijke planten zijn. Meestal vind je grote groepen van planten met bloemen van hetzelfde geslacht bij elkaar. Dat komt doordat ze onderling vanuit wortelstokken zijn ontstaan en dus eigenlijk één plant vormen. Grote brandnetel is een windbestuiver. De bloei is van juni tot laat in de herfst.

Waar komt Grote brandnetel voor op dijken:

• Onder bomen bij veel bladval en in de schaduw vind je vaak veel brandnetels
• Op taluds waar het maaisel niet wordt afgevoerd komt vaak grote brandnetel voor die profiteert van het hoge aanbod aan voedingsstoffen afkomstig uit het maaisel.
• Op locaties waar bij een dijkverbetering of herstel van schade (te) voedselrijke grond is gebruikt.
• Op locaties waar na hoog water veel organisch materiaal is achtergebleven kan Grote brandnetel zich vestigen die profiteert van het hoge aanbod aan voedingsstoffen afkomstig uit het organisch materiaal.

Problematiek

Bij overheersing Brandnetel kan de erosiebestendigheid in het geding komen. Wanneer er veel  op de waterkering groeit is de waterkering niet meer inspecteerbaar. De omgeving heeft er vaak problemen mee als de akkerdistel en brandnetel uitzaait naar aangrenzende percelen.

Grote brandnetel komt voor op locaties met een hoog stikstofgehalte en kan daar door middel van wortelstokken snel uitgroeien en tot dominantie komen. Bij dominantie van Grote brandnetel is de bedekking op maaiveldniveau weliswaar laag maar kan ondergronds toch een tamelijk uitgebreid wortelstelsel aanwezig zijn. De doorworteling bestaat echter vooral uit dikke wortels waardoor de toplaag erg rul is en daardoor gevoelig voor erosie.

Bestrijdingsmethode

Algemeen

Brandnetel komt voornamelijk voor op beweide percelen of percelen die lange tijd geklepeld zijn (voedselrijk). Structurele oplossing is om te kiezen voor een andere beheervorm (2x maaien en afvoeren), waarbij de eerste jaren intensiever gemaaid moet worden om het de bodem te verschralen en daardoor het probleem op te lossen. Hierbij moet worden gelet op het achterblijven van maaisel waaruit nieuwe planten kunnen groeien.

Machinaal verwijderen

Maaien en afvoeren van Brandnetels is een effectieve manier van bestrijden. Wanneer gemaaid wordt voordat er zaad is gezet kan de plant zich niet verspreiden en wordt de plant uitgeput. Haarden van Brandnetel kunnen worden gebloot (gericht maaien). Twee keer maaien en afvoeren werkt pas goed wanneer de zode vrijwel gesloten is en er geen Brandnetel meer in zit. Het maaien moet uitgevoerd worden voordat de Brandnetel in bloei zijn en zaad kunnen zetten.

Handmatig verwijderen

Op kleine locaties kan de Brandnetel handmatig uitgestoken worden. Draag hiervoor beschermende middelen.

Begrazen

Bij beheervorm drukbegrazing zal jaarlijks één of meerdere keren gebloot moeten worden om de groeihaarden te bestrijden.

Chemisch bestrijden

Dit is wettelijk gezien niet toegestaan bij deze soorten.

Praktijkervaring

Wat werkt wel?

We hebben nog geen beschrijvingen van bestrijdingsmethoden die effectief zijn.

Wat werkt niet?

• Bestaande bekleding doorzaaien wanneer er veel Grote brandnetels staan. Het gras en de kruiden worden dan weggeconcureerd.

Wettelijk kader

Er zijn provincies met een distelverordening. Check deze voor aanvang van de bestrijding.

Chemische bestrijding is niet toegestaan bij deze soorten. Voor meer informatie over gebruik van biociden bij probleemsoorten, zie de pagina over Gewasbeschermingsmiddelen en biociden.

Melden nieuwe vindplaatsen

Zie Digigids, onkruid klein.