Spoorvorming

Schapen

Maaiwerk

Slecht toezicht en ontwerp

Waarneming

Definitie Digigids: lijnvormige oneffenheden in bekleding.

Voor meer afbeeldingen, zie Digigids > spoorvorming.

Oorzaak

Keur: werkzaamheden worden uitgevoerd onder ongunstige omstandigheden of met onjuist materieel. Verkeersbelasting (aslast of intensiteit) is te groot. Illegaal berijden (quads, mountainbikes) of belopen van de waterkering of langdurig beweiden met schapen waardoor looppaadjes ontstaan.
Technisch: beweiding met vaste raster en vaste voer- en drinkpunten. Ontbreken van keer- of indraaivoorzieningen voor onderhoudsmaterieel. Onderhoudsmaterieel dat opritten kruist. Maaien op te steile taluds. Het ontbreken van op- of afritten naar onderhoudsbermen. Verkeerde machinekeuze of steeds dezelfde werkbreedte aanhouden waardoor sporen ontstaan. Ontbreken van overgangsconstructies of verkeersmaatregelen in wegbermen of langs trappen of juist het ontbreken van trappen.
Beheer: verkeerd ontwerp van diverse onderdelen van de waterkering. Star vasthouden aan onderhoudstijdstippen en geen ruimte bieden om rekening te houden met (weers)omstandigheden. Onjuist uitgevoerde beweiding (bijv. extensieve standbeweiding).

Risico en ontwikkeling

Welk risico bestaat voor de waterkering: Lage lijn in de kruin van de waterkering waar overloop ontstaat. Afdeklaag en doorworteling is (deels) doorsneden, er ontstaan hoogteverschillen. Spoorvorming (dwars) leidt tot stroomgeulen waar water een aangrijpingspunt heeft. Spoorvorming (langs) tast de erosiebestendigheid aan. Kale sporen bieden vestigingskans aan probleemsoorten en door plaatselijke verdichting kans op slechte grasgroei. Sporen vormen permanente vochtige plekken.

Hoe kan de waargenomen parameter zich ontwikkelen zonder correctieve ingreep: lichte sporen kunnen spontaan weer dichtgroeien als verdere belasting weg blijft. Bij doorgaan belasting wordt de situatie slechter: sporen worden dieper, of breder, of verplaatsen zich. Sporen blijven langer nat waardoor het proces zichzelf versterkt. Sporen kunnen uitnodigen tot herhaald gebruik.

Mogelijke maatregel

Keur: aanspreken van de veroorzaker op Keur- of vergunningsvoorschriften.
Technisch: waterkering afsluiten voor verkeer. Waterkering herinrichten zodat onderhoudsmaterieel of schapen er minder snel schade kan maken. Niet meer rijden op het talud voor onderhoud. Aanbrengen van (half)verharding.
Beheer: Aanspreken gebruiker of aannemer op de bepalingen in het contract over insporingsdiepte. Andere contract- of onderhoudsvorm. Inspectiefrequentie aanpassen.

Meer informatie

Bronnen waar meer informatie te vinden is: uit de golfoverslagproeven is gebleken dat een initiële schade met een grootte van 15x15x10 centimeter ontoelaatbaar is [RWS, 2012].

Diagnose/prognose: afhankelijk van de hydraulische belasting is het nodig een maatregel te nemen. In het algemeen is het niet toelaatbaar om sporen te hebben die een grasbekleding doorsnijden of kale plekken opleveren.

Gegevensbeheer

Locatie van de schade: xy(z)
Locatie van de schade: koppeling aan bouwdeel.
Ernst van de schade: gering-serieus-ernstig (NEN).
Intensiteit van de schade: goed-redelijk-matig-slecht (Digigids) of begin-gevorderd-eindstadium (NEN).
Omvang van de schade: in oppervlakte m2 of in aandeel van een bouwdeel %klasse: incidenteel-plaatselijk-regelmatig-aanzienlijk-algemeen (NEN).
Oorzaak van de schade.
Vervolgactie: toezicht/handhaving of technisch, zie tabblad ‘mogelijke maatregel’.
Hercontrole met evt. vervolgactie.
Aandachtspunt hoogwaterseizoen: vastleggen voor komende risicoseizoen zodat de calamiteitenorganisatie er rekening mee kan houden(inspectie en/of noodmaatregelen).