Zoeken
Grasbeoordeling in het veld
De grasbeoordeling in het veld bestaat uit twee stappen, die we onderstaand toelichten.
Page content
Deze pagina behandelt:
- Grasdag STOWA
- Stappen beoordeling in beeld
- Visuele beoordeling grasbekleding
- Beoordeling doorworteling
- Aansluiting op constructies (overgangen)
- De tabellen en veldkaart die je hierbij kunt gebruiken (veldkaart ook hier te downloaden)
Voor gedetailleerde informatie: zie Schematiseringshandleiding voor toetsing grasbekledingen, specifiek 6.5.1 Graskwaliteit.
Voor het beoordelen van de sterkte met de treksterktemeter, zie treksterkte graszode.
grasdag STOWA
Beide beoordelingsstappen zijn in beginsel enigszins subjectief. Pas na enige oefening en afstemming met mede-beoordelaars ontstaat er een consistente beoordeling. Oefening en afstemming met medebeoordelaars vindt plaats tijdens de ‘grasdagen’ die door STOWA worden georganiseerd. Aanmelding kan via de website van de STOWA . Op de grasdagen worden de volgende twee presentaties gehouden:
- Achtergrond WBI2017, door A. van Hoven, Deltares.
- Veldwerk door C. Liebrand, EurECO.
Stappen beoordeling in het veld
Eerste stap: visuele beoordeling
De eerste stap bestaat uit het visueel beoordelen van de grasbekleding en op basis daarvan een indeling in een van de drie kwaliteitscategorieën:
- gesloten graszode
- open graszode
- fragmentarische graszode
Veruit het meest voorkomend op waterkeringen is de ‘gesloten zode’. Alleen op problematische plekken waar bijvoorbeeld onvoldoende mogelijkheden zijn om een effectief beheer uit te voeren, of door andere invloeden zoals weinig zon op noordhellingen of natte plekken, kan ook een ‘open zode’ voorkomen. Bij de fragmentarisch zode ontbreekt een goede grasbekleding en ziet de inspecteur een sterk verruigde vegetatie of kale grond rond struiken.
De visuele beoordeling van soortenrijke bekleding kan vaker 'open' ogen dan de traditionele grasbekleding. Doorslaggevend is dan de geslotenheid van de wortelmat, zie stap 2: zodeproef.
Uitvoering:
- Loop over de waterkering: beoordeel homogeen dijktraject of beheereenheid.
- Beoordeling op representatief deel van de waterkering.
- Grasbekleding is net gemaaid of maximaal ca. 10 cm hoog.
- Indien gras hoger dan ca. 10 cm: dichtheid nagaan van begroeiing op maaiveld.
- Representatieve plantafstand: globaal gemiddelde van de afstand tussen planten op maaiveld (voor een oppervlak van 30 x 30 cm).
- Voor een gesloten graszode moet het talud op het oog voldoende glad zijn: microreliëf binnen 1/10de m2 niet meer dan ongeveer 10 cm.
In onderstaande tabel staat het aanzicht en de plantafstand van de graszode om tot een bepaalde kwaliteitscategorie te horen. Daarnaast zijn beschadigingen opgenomen die zijn toegestaan per categorie.
Onderstaande foto’s laten de stappen zien.
Tweede stap: zodeproef
De tweede stap voer je uit bij twijfel over de kwaliteit van de grasbekleding. Deze bestaat uit het steken van een zode en het beoordelen ervan, waarbij weer drie categorieën mogelijk zijn:
- dichte doorworteling
- open doorworteling
- fragmentarische doorworteling
Let op: de doorworteling van de zode kent een seizoensverloop, ’s winters zijn er minder wortels dan ’s zomers. Het tijdstip van de veldproef beïnvloedt dus je oordeel.
Onder de foto’s staan meer richtlijnen voor de zodeproef.
Let op: het kwaliteitsoordeel van de doorworteling (zodeproef) is doorslaggevend.
Uitvoering:
- kwaliteit controleren door plag te steken in representatieve strekking met dezelfde aanblik.
- Voor steken van een plag dient de grond vochtig te zijn.
- Zode van ongeveer 25 x 30 cm lossteken en deze als plag van circa 7 à 10 cm dikte met de handen optillen.
- Let op geluid bij steken van de plag. Doorsteken van wortels geeft specifiek geluid: indicatie van dichtheid van wortelnet.
- Breek of scheur plag met graszijde boven. Let specifiek op weerstand die het wortelnetwerk biedt. De bovenkant van de plag bevat de meeste wortels die de treksterkte en dus de erosiebestendigheid bepalen.
- Plag met penwortelplanten (bijvoorbeeld paardenbloemen) scheurt gemakkelijk langs de penwortelplanten. Daarom ook het deel van de plag naast de penwortelplanten beoordelen.
- Alleen als beschadigingen structureel zijn en er zoveel zijn dat het niet beheersbaar is, dan volgt het oordeel fragmentarische zode. Overige beschadigingen aan de grasbekleding (zie Digigids) worden door een gericht dijkbeheer weer hersteld.
- Onderstaande tabel laat zien waar de plag aan moet voldoen voor doorworteling, de onderbreking van de wortels en samenhang van de plag om tot een bepaalde kwaliteitscategorie te behoren.
Aansluiting op constructies (overgangen)
Uit de golfoploop en – overslagproeven is gebleken dat de overgangen van grasbekleding naar harde constructies kwetsbare zones zijn. Door intensief gebruik kan een rand langs de trap kaal worden. Door een lastig te maaien hoekje naast een constructie kan verruiging optreden. Het is dus belangrijk bij het veldwerk deze locaties ook te beoordelen. De doorworteling van de zode moet helemaal doorlopen tot aan de constructie.
Op de foto hiernaast is een voorbeeld te zien hoe dit zou moeten zijn.
De tabellen zijn ontleend aan deze schematiseringshandleiding, gepresenteerd op de kennisdag waterkeringen 2015 en opgenomen in het rapport Eisen Grasbekleding. Deze versie is bijgewerkt n.a.v. ervaringen op de grasdagen.
Download de kaart voor eigen gebruik.
